لکنت یک وضعیت گفتاری است که جریان طبیعی گفتار را مختل می‌کند. در لکنت، اختلالات در جریان گفتار به‌طور مکرر اتفاق می‌افتند و برای گوینده مشکلاتی ایجاد می‌کنند. دیگر نام‌های لکنت شامل "گلوغ" و "اختلال روانی گفتار با شروع در کودکی" است. افرادی که لکنت دارند می‌دانند که چه چیزی می‌خواهند بگویند، اما در بیان آن دچار مشکل هستند. به عنوان مثال، آن‌ها ممکن است یک کلمه، یک هجا یا یک صدا (صامت یا مصوت) را تکرار یا کش دهند. یا ممکن است در حین صحبت کردن مکث کنند زیرا به کلمه یا صدایی رسیده‌اند که گفتن آن سخت است.

انواع لکنت

لکنت به طور معمول به دو نوع تقسیم می‌شود: لکنت توسعه‌ای و لکنت نورژنیک. لکنت توسعه‌ای در کودکان در حین یادگیری مهارت‌های گفتاری و زبانی اتفاق می‌افتد و رایج‌ترین نوع لکنت است. برخی دانشمندان و متخصصان بر این باورند لکنت توسعه‌ای زمانی اتفاق می‌افتد که توانایی‌های گفتاری و زبانی کودکان قادر به برآورده کردن خواسته‌های کلامی آن‌ها نباشد. همچنین بیشتر دانشمندان و متخصصان معتقدند لکنت توسعه‌ای ناشی از تعاملات پیچیده چندین عامل است. برخی مطالعات، با استفاده از تصویربرداری مغزی، تفاوت‌های ثابتی را بین افرادی که لکنت دارند و همسالان بدون لکنت آن‌ها نشان داده است. لکنت توسعه‌ای ممکن است در خانواده‌ها شایع باشد و تحقیقات نشان داده‌اند که عوامل ژنتیکی در این نوع لکنت نقش دارند. از سال ۲۰۱۰نیز ، محققان در مؤسسه ملی ناشنوایی و سایر اختلالات ارتباطی (NIDCD) چهار ژن مختلف را شناسایی کرده‌اند که جهش‌های آن‌ها با لکنت مرتبط است.

علائم لکنت

لکنت معمولاً توسط یک گفتاردرمانگر، که در ارتباط با آزمایش و درمان افراد با اختلالات صوتی، گفتاری و زبانی آموزش دیده است، تشخیص داده می‌شود. اختلالات گفتاری ممکن است با رفتارهای مضطرب مانند پلک زدن سریع یا لرزش لب‌ها همراه باشد. لکنت می‌تواند ارتباط با دیگران را دشوار کند و این موضوع اغلب بر کیفیت زندگی و روابط بین فردی تأثیر منفی می‌گذارد. لکنت همچنین می‌تواند بر عملکرد شغلی و فرصت‌ها تأثیر بگذارد و درمان آن ممکن است هزینه مالی بالایی داشته باشد.

علائم لکنت نیز می‌توانند در طول روز به‌طور قابل توجهی متفاوت باشند. به‌طور کلی، صحبت کردن در جمع یا صحبت کردن در تلفن می‌تواند لکنت فرد را شدیدتر کند، در حالی که خواندن، آواز خواندن یا صحبت کردن به‌صورت همزمان ممکن است به‌طور موقتی لکنت را کاهش دهد.

چه کسانی لکنت دارند؟

لکنت بر افراد در تمام سنین تأثیر می‌گذارد و بیشتر در کودکان بین ۲ تا ۶ سال که در حال توسعه مهارت‌های زبانی هستند، رخ می‌دهد. لکنت در میان کودکان خردسال به عنوان بخشی طبیعی از یادگیری صحبت کردن رایج است. تقریباً ۵ تا ۱۰ درصد از همه کودکان برای مدتی در زندگی خود لکنت خواهند داشت که از چند هفته تا چند سال به طول می‌انجامد. پسرها ۲ تا ۳ برابر بیشتر از دخترها به لکنت مبتلا می‌شوند و با بزرگ‌تر شدن، این تفاوت جنسیتی افزایش می‌یابد و تعداد پسرانی که به لکنت ادامه می‌دهند، سه تا چهار برابر بیشتر از دختران است. تقریباً ۷۵ درصد از کودکان از لکنت بهبود می‌یابند و برای ۲۵ درصد باقی‌مانده که به لکنت ادامه می‌دهند، این مشکل ممکن است به عنوان یک اختلال ارتباطی مادام‌العمر باقی بماند.

درمان برای کودکان

درمان زودهنگام برای کودکان بسیار خردسال، ممکن است از تبدیل شدن لکنت توسعه‌ای به یک مشکل مادام‌العمر جلوگیری کند. برخی راهکارها می‌توانند به کودکان کمک کنند تا روانی گفتار خود را بهبود بخشند و نگرش‌های مثبت نسبت به ارتباط برقرار کنند. متخصصان بهداشت به‌طور کلی توصیه می‌کنند که اگر کودک به مدت ۳ تا ۶ ماه لکنت داشته باشد، رفتارهای مرتبط با لکنت را نشان دهد یا تاریخچه خانوادگی لکنت یا اختلالات ارتباطی داشته باشد، ارزیابی شود. برخی محققان نیز پیشنهاد می‌کنند که هر ۳ ماه یک‌بار کودک ارزیابی شود تا مشخص شود آیا لکنت در حال افزایش یا کاهش است. درمان معمولاً شامل آموزش والدین درباره روش‌های حمایت از تولید گفتار روان کودک است و بهتر است والدین برای درمان مؤثرتر، نکات گفته شده در زیر را رعایت کنند:

۱_ خانه‌ای با محیط آرام فراهم کنند که فرصت‌های زیادی برای صحبت کردن کودک فراهم کند. این شامل زمان‌هایی برای صحبت کردن با یکدیگر، به‌ویژه زمانی که کودک هیجان‌زده است و چیزهای زیادی برای گفتن دارد.

۲_ با دقت به صحبت‌های کودک گوش دهند و بر محتوای پیام تمرکز کنند، نه اینکه به نحوه گفتار پاسخ دهند یا کودک را قطع کنند.

۳_ به‌طور اندکی آرام‌تر و با لحن ملایم صحبت کنند. این می‌تواند فشارهای زمانی که کودک ممکن است احساس کند را کاهش دهد.

۴_ با دقت به صحبت‌های کودک گوش دهند و منتظر بمانند تا او کلمه مورد نظرش را بگوید. سعی نکنید جملات کودک را کامل کنید. همچنین به کودک کمک کنید یاد بگیرد که یک فرد حتی زمانی که لکنت دارد می‌تواند به‌خوبی ارتباط برقرار کند.

۵_ اگر کودک موضوع لکنت را مطرح کند، با او به‌طور باز و صادقانه درباره لکنت صحبت کنید. به کودک بگویید که اشکالی ندارد که برخی اختلالات پیش بیاید.

منابع: Mayoclinic و  Raisingchildren و  nidcd.nih.gov

نیایش احمدی _ خبرنگار تحریریه جوان قدس